Hulp nodig bij herstellen van stressklachten, overspannenheid of burn-out? Dit zijn je opties.
Als je last hebt van stressklachten, als je overspannen bent of een burn-out hebt wil je maar één ding: zo snel mogelijk beter worden. Maar… hoe doe je dat?
Je kunt vanaf dag 1 zelf aan de slag gaan met je herstel. Dat betekent niet dat je er alleen voor staat: je kunt hulp vragen aan mensen om je heen en je kunt professionele hulp inschakelen.
Met professionele hulp herstel je namelijk sneller en is de kans op terugval veel kleiner.
Maar waar kun je terecht? Ik leg uit welke opties je hebt en help je te bepalen welke het beste past bij jouw situatie.
@galinkazhi via Twenty20
Voor je je opties gaat verkennen…
… is het belangrijk dat je er ook écht voor open staat. Wat ik daarmee bedoel? Wat ik vaak zie is dat er in deze situatie allerlei gedachten opkomen die niet altijd terecht of helpend zijn. En die je daarmee weerhouden van de beste oplossing vinden voor jou. Een paar voorbeelden, met mijn eerlijke reactie daarop.
-
Het is super als jij je 100% wilt inzetten om te herstellen, hiervan te leren en je beter te voelen. Maar dat hoef je absoluut niet alleen te doen. Vaak ben je in deze situatie terecht gekomen omdat je sterk, zelfstandig, doorzettend en proactief bent. Dat is geweldig, maar maakt ook dat je niet altijd door hebt dat het niet altijd zelfstandig hoeft. Of dat je over je eigen grenzen gaat. Hulp vragen is geen teken van zwakte, maar juist heel krachtig in de situatie waar je nu in zit.
-
Er is niets mis met je. Je bent niet gek, gestoord, of iets anders… Je bent misschien hard onderuit gegaan, maar daar kom je gewoon weer bovenop. Professionele hulp is er om je daarbij te helpen. Er zijn helaas veel vooroordelen over hulp bij mentale problemen. We vinden het heel normaal om op andere belangrijke terreinen experts in te schakelen, waarom niet hier? Je mentale gezondheid bepaalt hoe je elk moment van de dag beleeft, lijkt me best belangrijk.
-
Ik neem hieronder verschillende opties voor vergoedingen mee. Er is vaak veel meer mogelijk dan je denkt. Onderzoek al je opties, voordat je bij voorbaat iets uitsluit.
De diagnose, wat is er eigenlijk aan de hand?
Voordat je kunt bepalen welke hulp je nodig hebt, wil je weten wat er precies aan de hand is. Op het gebied van stress, overspannenheid en burn-out kan alleen een arts een diagnose stellen. Dus de slimste eerste stap is om naar je huisarts of bedrijfsarts te gaan. Houd er rekening mee dat niet elke huisarts of bedrijfsarts uitgebreide expertise heeft op het gebied van stress en burn-out of psychische problemen in het algemeen. Het helpt daarom als je dat gesprek goed voorbereid, bijvoorbeeld door online alvast iets te lezen over overspannenheid, burn-out of psychische klachten. Het gesprek met de bedrijfsarts kun je met deze tips voorbereiden.
Opties voor professionele ondersteuning
In sommige gevallen kan je huisarts of bedrijfsarts je ondersteunen bij je herstel. Meestal hebben zij echter te weinig tijd om je hier actief in te begeleiden. Daarbij zijn ze niet altijd gespecialiseerd op het gebied van stress en burn-out of op het gebied van psychische problemen. Daarom is het slim om te kijken welke professionele ondersteuning je kunt inschakelen bij jouw herstel van stressklachten, overspannenheid of een burn-out.
Stress- en burn-out coach
Een stress- en burn-outcoach is gespecialiseerd en opgeleid op het terrein van stress- en burn-out. Zij kan je helpen bij je eerste herstel, bij het versterken van competenties en het aanpakken van de oorzaken van je burn-out. Een stress- en burn-outcoach kan daarnaast ook begeleiden bij re-integratie en onderzoeken welke aanpassingen nodig zijn in je leven, werk of loopbaan. Als je stressklachten hebt, overspannen bent of een burn-out hebt zonder dat hierbij andere psychische problemen meespelen, kan deze coach jou goed ondersteunen gedurende je volledige traject. Bij een stress en burn-outcoach kun je meestal direct terecht, zonder wachtlijst.
Let bij het selecteren van een coach op of dit een professionele coach is (dus opgeleid tot coach), of ze aangesloten en/of geaccrediteerd is bij een beroepsvereniging (zoals NOBCO of ICF) en of ze een specifieke opleiding tot stress- en burn-out coach heeft gevolgd. Met een erkende stress- en burn-outcoach aangesloten bij de VESB zit je sowieso goed.
POH-GGZ
Een POH-GGZ is een praktijkondersteuner van de huisarts die gespecialiseerd is in geestelijke gezondheidzorg. De POH-GGZ ondersteunt patiënten op een laagdrempelige manier bij mentale klachten. Het verschilt per huisarts of er een praktijkondersteuner GGZ verbonden is aan de praktijk en hoeveel tijd en ruimte deze heeft voor patiënten. Een praktijkondersteuner helpt in het geval van stress en burn-out vaak vooral bij het eerste herstel en het omgaan met stressklachten. Er is niet altijd ruimte voor langere trajecten, aanpakken van oorzaken of begeleiding bij reïntegratie of loopbaanvragen. Vraag bij je eigen huisarts na of ondersteuning door een POH-GGZ een mogelijkheid is, of deze hulp past bij jouw situatie en op welke termijn je terecht kunt.
Psycholoog
Wanneer er meer aan de hand is dan alleen je burn-out, bijvoorbeeld omdat er ook sprake is van andere psychische problemen, is hulp van een klinisch psycholoog, psychotherapeut of psychiater nodig. Zij onderzoeken eerst wat er precies aan de hand is en welke behandeling daarbij past. Daarna start de behandeling. Soms kan het zo zijn dat je voor je psychische problemen in behandeling bent bij een psycholoog en daarnaast bij bijvoorbeeld je werkgerelateerde stressklachten specifieke ondersteuning krijgt van een coach. Dat is echter altijd in overleg, waarbij de trajecten van elkaar gescheiden zijn. Twijfel je of je hulp van een psycholoog nodig hebt? Overleg met je huisarts, POH-GGZ of de stress- en burn-outcoach. Zij kunnen je vaak helpen om te onderzoeken of een doorverwijzing naar een psycholoog nodig is.
Op dit moment is er vaak sprake van (lange) wachtlijsten in de geestelijke gezondheidszorg, dus wacht niet te lang met aanmelden bij problemen en overleg met je huisarts of zorgverzekering als het (te) lang duurt. Als er geen sprake is van andere psychische problemen, alleen van spanningsklachten, overspannenheid of burn-out, kun je vaak sneller terecht bij een stress- en burn-out coach of POH-GGZ.
Vergoedingen
Ik zie vaak dat mensen geen professionele hulp inschakelen, omdat ze bang zijn voor de kosten. Dat begrijp ik heel goed, maar geldzorgen zijn meestal niet nodig. Er zijn verschillende vormen van vergoeding mogelijk, die leg ik hieronder uit.
Je werkgever
Stressklachten, overspannenheid of burn-out hangen vaak samen met werk. Burn-out is erkend als beroepsziekte. Daarom is het heel gebruikelijk dat je werkgever de kosten voor professionele hulp (gedeeltelijk) vergoed.
Jouw werkgever heeft een verantwoordelijkheid voor jouw herstel (net als jijzelf). Daarnaast heeft hij er baat bij dat je snel duurzaam herstelt en weer aan het werk kunt.
Met professionele hulp herstel je sneller. De investering in professionele hulp is maar een fractie van de kosten die gemaakt worden bij ziekteverzuim. Vaak zijn er budgetten beschikbaar waaruit ondersteuning betaald wordt. Dus vraag bij je leidinggevende of bij HR na wat de mogelijkheden zijn.
Heb je geen werkgever, maar krijg je bijvoorbeeld een uitkering van het UWV of een andere instantie? Dan kunnen zij wellicht hulp bieden of vergoeden. Neem contact op met je contactpersoon en vraag naar de mogelijkheden.
Zorgverzekering
Hulp van de huisarts en POH-GGZ worden vergoed vanuit het basispakket van je zorgverzekering.* Voor huisartsenzorg geldt geen eigen risico en is dus vaak voor jou gratis.
Geestelijke gezondheidszorg (hulp door bijv. een klinisch psycholoog of bij een GGZ-organisatie) wordt meestal vergoed vanuit het basispakket van je zorgverzekering, daarbij is sprake van een eigen risico.* Het intakegesprek wordt op die manier volledig vergoedt. Maar let op: de diagnose die de psycholoog na het gesprek stelt, bepaalt of de rest van jouw behandeling vergoed wordt. Als er alleen sprake is van een burn-out, krijg je helaas geen vergoeding van de zorgverzekeraar. Als er (ook) een andere diagnose te stellen is, kan jouw behandeling mogelijk wel vergoed worden. Dit heeft er mee te maken dat geestelijke gezondheidszorg alleen bij een diagnose van een psychische aandoening vergoed wordt, en burn-out is geen psychische aandoening.
*Dit is een algemene uitleg, check altijd bij je eigen zorgverzekeraar en de organisatie waar je hulp zoekt hoe het is geregeld met kosten, vergoeding en eigen risico.
Wat als er geen vergoeding mogelijk is?
Heb je alle bovenstaande opties onderzocht en is er geen vergoeding mogelijk? Dan kun je de hulp natuurlijk zelf betalen. Dit wordt nog wel eens vergeten, misschien omdat we niet gewend zijn om voor onze zorg te betalen. Maar je kunt je ook afvragen hoeveel het je persoonlijk kost om niet (snel) beter te worden. De meeste mensen maken een ontzettende ‘groeispurt’ door na hun periode van overspannenheid of burn-out, omdat ze zoveel leren van hun hersteltraject.
Veel mensen zien dit als een mooie investering in hun persoonlijke groei.
Vaak zijn tarieven bij bijvoorbeeld een stress en burn-out coach of psycholoog lager als je het zelf betaalt (dan gelden particuliere tarieven). In overleg kun je bijvoorbeeld een maximum aantal sessies afspreken* of een betalingsregeling treffen. Ook kun je overleggen met je begeleider hoe je bijvoorbeeld meer zelfstandig aan de slag kunt, zodat je minder gesprekken nodig hebt.
Mijn advies: ga het gesprek aan en vraag wat er mogelijk is. Als je het (door je klachten) erg moeilijk vindt om dit gesprek te voeren, vraag dan iemand in je omgeving om het samen met jou te doen.
*Bij het vergelijken van verschillende aanbieders is het goed om te kijken naar sessieduur versus tarieven, tarief per sessie kan nogal verschillen als de een 45 minuten per sessie rekent en de ander 1,5 uur.
Ondersteuning bij verlichten van klachten
Afhankelijk van de klachten die je hebt, kan het nuttig of prettig zijn om hulp te krijgen bij het verlichten van klachten. Sommige mensen hebben bijvoorbeeld baat bij fysiotherapie, osteopathie, voedingsadvies, sportondersteuning, meditatielessen, massage, acupunctuur, etc. Het is aan jou om te onderzoeken wat werkt en wat past bij jou. Houd er echter rekening mee dat alleen deze hulp je burn-out niet gaat oplossen. Daarom is het verstandig dit ook te bespreken met degene die je ondersteunt bij je burn-out herstel en te overleggen wat op welk moment nuttig kan zijn als aanvullende ondersteuning.
