Wat zeg je (niet) tegen iemand die een burn-out heeft?
Foto: @nina_p_v via Twenty20
Stel, iemand in je omgeving of op je werk heeft een burn-out. Nu zie je die persoon voor het eerst (weer) en dat is best ongemakkelijk.
Want misschien heb je diegene al een tijdje niet gezien. Je weet niet precies wat er aan de hand is. En eigenlijk weet je niet wat je moet zeggen. Want stel dat je iets verkeerds zegt. Of dat diegene het er niet over wil hebben. Als je relatie zakelijk is, vind je het misschien lastig om het überhaupt over persoonlijke dingen te hebben. Dus je zegt niks. Of als je iets zegt, houd je het zakelijk.
Toen ik zelf een burn-out had, merkte ik hoe ongemakkelijk het werd als ik mensen (weer) zag. Nu hoor ik het vaak van mensen die ik coach of ik merk het als ik aan iemand vertel wat ik doe. Vanuit ongemak zeggen we dingen die het erger maken dan een ‘Ik weet eigenlijk niet wat ik moet zeggen.'
Voorbeelden van wat je beter niet kunt zeggen tegen iemand die een burn-out heeft:
Mijn nichtje heeft ook een burn-out. Tegenwoordig lijkt iedereen wel een burn-out te hebben!
Ach joh, gaat vanzelf over.
Weet je wat jij moet doen…. [vul een willekeurig advies in]
Ja, ik heb ook wel eens last van stress inderdaad. Het hoort er nu eenmaal bij.
Snap ik wel met zo’n belachelijke baas. Ik zou snel weggaan daar, dan ben je meteen weer beter.
Is dat nou echt iets ergs, zo’n burn-out? Het lijkt meer een trend te zijn.
Heeft je huisarts gezegd dat je een burn-out hebt? Nou, die trekt wel heel snel een conclusie.
Weet je wat nog erger is... [vul een eigen probleem in]
Dat zat er aan te komen hè? Ik heb al vaker gezegd dat je rustig aan moet doen.
(En ja, deze dingen hebben mensen echt gezegd, tegen mij of tegen anderen).
De intentie achter deze reacties hoeft niet verkeerd te zijn. Maar het geeft de persoon met de burn-out het gevoel dat je hem of haar niet serieus neemt. Dat maakt de relatie die je hebt niet beter, het vertrouwen is beschadigd.
Wat doe je dan wel?
Benader iemand altijd op een empathische manier, écht met aandacht voor hem of haar. Deze video geeft duidelijk aan hoe dat wel en niet moet.
Zeg iets. Niks zeggen of er om heen draaien maakt het alleen maar erger en ongemakkelijker. Dat kan ook zijn: ‘Wat fijn je weer te zien.’ of ‘Ik weet niet zo goed wat ik moet zeggen, ik weet eigenlijk niet precies wat er aan de hand was.’
Benadruk dat je snapt dat het een vervelende periode is geweest, en richt je niet alleen op dat het voorbij is. ‘Dit is achter de rug, eind goed al goed!’ is wat kort door de bocht. Beter zeg je oprecht: ‘Ik kan me voorstellen dat het een heel moeilijke periode voor je is geweest. Wat ben ik blij dat je er weer bent.’
Vraag hoe het gaat. En geef iemand ook een way out. Door te benoemen dat je niet weet of iemand er over wil praten, maar dat je er wel bent áls iemand wil praten.
Als het gaat om iemand met wie je vaak samenwerkt: bespreek hoe je verder gaat na deze periode. Een burn-out, overspannenheid of hevige stressklachten hebben bijna altijd iets te maken met werk, dus vraag hoe je iemand kunt helpen of wat je voor iemand kunt doen.
Als de ander vraagt hoe het in zijn of haar afwezigheid op het werk is geweest, kun je best aangeven dat het bijvoorbeeld lastig was omdat er meer werk te doen was. Maar houd het kort en praat iemand niet een schuldgevoel aan. Je eigen problemen, issues, adviezen of analyse van de situatie zijn van ondergeschikt belang op dit moment.
